Teknoloji devleri olarak da bilinen Büyük Teknoloji (Big Tech), en hakim bilgi teknolojisi şirketlerine verilen ad. Bu terim çoğunlukla Amerika Birleşik Devletleri'ndeki büyük beş teknoloji şirketini anlatıyor: Alphabet (Google), Amazon, Apple, Meta ve Microsoft. Çin'de ise ilk büyükleri Baidu, Alibaba, Tencent ve Xiaomi (BATX) olarak sayabiliriz.
Bu şirketler, bilgi teknolojisi alanında borsa değerleri, ciroları, çalıştırdıkları kişi sayısı gibi değişkenler açısından büyüktürler. Ancak biz burada konuya başka bir açıdan yaklaşmak istiyoruz.
Fei-Fei Li yapay zeka konusunda çalışan bir bilim insanı. Çeyrek yüzyıl süresince üniversitelerde çalışmış ve 2013'ten beri yapay zeka devriminin üssü olan Stanford'daki yeni bir enstitüyü yönetiyor. Li’nin çalıştığı bu 25 yılı aşan bir süre içinde, üniversiteler ve araştırma laboratuvarları makine öğrenimi, bilgisayarla görme ve doğal dil işleme alanlarında bir dizi atılım gerçekleştirmiş durumda.
Li, yapay zekayı güçlendirmede büyük verinin önemini ortaya koyan ve son on yılda bilgisayarla görme alanında önemli ilerlemelerin yolunu açan kategorize edilmiş görüntülerden oluşan ImageNet'in geliştirilmesine de öncülük etmiş.
Li, yapay zeka arayışında, "Medeniyet büyük bir tekne gibi ve biz karanlıkta ilerliyoruz" diyor. Çalıştığı enstitüyü ve diğer kamu kurumlarını güvenli bir geçişi aydınlatan deniz fenerleri olarak görüyor.
Şimdi geldik önemli noktaya, Li diyor ki:
"Kamu sektörünün yapay zekaya yaptığı yatırım çok yetersiz. Bugün tek bir üniversite bile bir ChatGPT modelini eğitemiyor. Akademi kendi versiyonlarını tam olarak geliştiremiyor ki daha açık bilimsel araştırmalar için kullanılabilsin. Bu bir sorun."
Bu yazı ne zaman yayımlanmış? Dört gün önce, 15 Aralık 2023 tarihinde (Kaynak: https://www.ft.com/.../d5f91c27-3be8-454a-bea5-bb8ff2a85488)
Önemli noktayı bir kez daha tekrarlayalım:
Bugün tek bir üniversite bile bir ChatGPT modelini eğitemiyor. Akademi kendi versiyonlarını tam olarak geliştiremiyor ki, daha açık bilimsel araştırmalar için kullanılabilsin. Bu bir sorun”.
Hem de ne sorun…
O zaman yapay zekanın patronu kim?
Büyük teknoloji.
Büyük teknolojinin neden büyük olduğunu anlıyor musunuz? Yapay zekada büyük teknoloji tekel durumunda.
Değişir mi?
Kısa dönemde değişeceğini sanmıyoruz.
Amerika’daki üniversiteler bile bu işin figüranı durumundaysa…
Biz daha ne diyelim…
---
Prof. Dr. Necmi Gürsakal