Deniz ekosisteminin aktörlerinden Pina'lar iklim değişikliği kurbanı
Deniz ekosisteminin aktörlerinden Pina'lar iklim değişikliği kurbanı
Prof. Dr. Mustafa Sarı, iklim değişikliğine bağlı deniz suyu sıcaklıklarındaki artışın Akdeniz'deki pinaların toplu ölümünde asıl faktör olduğunu kaydetti.
Haber Giriş Tarihi: 19.12.2023 13:10
Haber Güncellenme Tarihi: 19.12.2023 13:10
Kaynak: AA
Akdeniz havzasına özgü endemik bir kabuklu midye türü olan pinalar, kıyıdan 60 metre derinliğe kadar dağılım gösteriyor. Ortalama ömürleri 50 yıl olan ve boyları 120 santimetreye kadar ulaşabilen pinalar, saatte 6 litre deniz suyunu filtre ederek arıtılamayan atıkları temizleme özellikleri sayesinde deniz ekosisteminin doğal filtresi olarak nitelendiriliyor.
İklim değişikliğinin pina popülasyonu üzerindeki etkileriyle ilgili AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Sarı, canlı pina popülasyonunun sadece Marmara Denizi'nde kaldığını söyledi.
İspanya kıyılarında 2016'da başlayan toplu pina ölümlerinin 2019'a gelindiğinde Çanakkale Boğazı'na kadar ulaştığını aktaran Sarı, "Biz bugün itibarıyla Çanakkale Boğazı ile Cebelitarık Boğazı arasında kalan Akdeniz'in bütün bölgelerindeki pina popülasyonlarını kaybettik." dedi.
Sarı, pina ölümlerinin nedenlerine ilişkin şu değerlendirmelerde bulundu:
"Pinaların toplu ölümünde esas itibarıyla etkili olan faktör; iklim değişikliğine bağlı deniz suyu sıcaklıklarındaki artış. Bu artış tuzluluğu da beraberinde getirdi ve buna bağlı başka zamanlarda, başka yerlerde toplu ölümlere neden olmayan bir parazit pinalara bulaşarak toplu ölümlere neden oldu. Bu parazitin bulaşmasıyla pinanın bağışıklık sistemi zayıflıyor. Bağışıklık sistemi zayıfladığında ortamda bulunan diğer organizmalar devreye giriyorlar, bakteriler, virüsler gibi. Eğer suda kirlilik ve plastik atıklar da mevcutsa ölüm oranı daha da hızlanıyor ve artıyor. Yani 3 yıl içerisinde bütün pinaları topluca kaybetmiş olmamızda bu çoklu etkinin mutlaka payı var. Lakin tetikleyicilerin en başında iklim değişikliği geldiğini vurgulayalım."
Akdeniz havzasındaki deniz suyu sıcaklıklarının 50 yıllık ortalamadan 2 derece daha yüksek olduğu bilgisini paylaşan Sarı, suların enerji ve ısı depolama kapasitelerinin topraktan 5 kat fazla olduğunu, bu nedenle deniz sularının toprak gibi hızlı soğuyamadığını ve birikme etkisinin zamanla artarak pinaları olumsuz etkilediğini anlattı.
Pinaların doğal yaşam alanı deniz çayırlarının sökülmesinin pina popülasyonunun azalmasına yol açan önemli sorunlardan biri olduğunu belirten Sarı, kıyıların yanlış kullanımı ve doldurulması, deniz dibini kazıyan balıkçı ağları ve demirleme faaliyetlerinin de pina popülasyonunun azalmasına neden olduğunu bildirdi.
Prof. Dr. Sarı, "Şu anda pinaya en büyük tehdit insandan geliyor. Pinalar, iklim değişikliğine bağlı toplu ölümlerle karşılaştı ama Marmara Denizi'nin özel yapısı onu korudu. Şimdilik Marmara'da canlılığını koruyor, gayet sağlıklı şekilde popülasyon devam ediyor ama biz kıyıları tahrip etmeye devam edersek pinanın yaşayacak yeri kalmayacak." değerlendirmesinde bulundu.
Marmara Denizi'nin etrafında yaşayan 25 milyon kişinin evsel atıklarının sadece yarısının arıtılabildiğine, geri kalan kısmının ise arıtılmadan doğrudan denize boşaltıldığına dikkati çeken Sarı, bu kirliliğin de pinaları olumsuz etkileyebileceği öngörüsünde bulundu.
Sadece Marmara Denizi'nde kalan pinna nobilis türünün Akdeniz'de 20 milyon yıl boyunca yaşadığından bahseden Sarı, Marmara Denizi'nde pinaların yok olması durumunda daha kirli bir denizle karşı karşıya kalınacağı uyarısında bulundu.
"Müsilajsız Marmara istiyorsak pina bizim umudumuz"
Pinaların deniz suyundaki plankton denilen mikroskobik bitkisel ve hayvansal organizmaları süzerek beslendiğinden ve bu esnada bulunduğu bölgelerde suyu berraklaştırdığından bahseden Sarı, "Marmara'nın kirlilik yükünü azaltmada pinalar bize yardımcı, suları filtre ediyor. Pinanın son sığınağı Marmara Denizi, diğer taraftan da biz müsilajsız Marmara istiyorsak pina bizim umudumuz." ifadelerini kullandı.
Erdek Körfezi'nde 100 metrekarede 70'in üzerinde pina popülasyonu bulunduğunu ve pinalara zarar verilmesi durumunda 16 bin 561 TL para cezası kesildiğini belirten Sarı, pinaların korunması için yapılması gerekenlerle ilgili şu tavsiyelerde bulundu:
"Denizel kıyıları kullanırken, bizim hiç önem vermediğimiz o sığ kıyısal alanın, pina başta olmak üzere bir sürü deniz canlısı için hayati önemde olduğunun farkına varıp doldurmaktan vazgeçmeliyiz. Tabii ki turizm faaliyetleri başta olmak üzere hiçbir nedenle deniz çayırlarını sökmemeliyiz, zarar vermemeliyiz. Denizi, kirletmediğimiz gibi var olan kirliliği azaltacak unsurları ortadan kaldırmamalıyız ve tabii ki yanlış avcılık tekniklerinden, kıyıdaki pinaya zarar verecek demirleme ve dalış faaliyetlerinden de olabildiği kadar uzak durmamız gerekiyor."
Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Sarı, pina popülasyonunun devamlılığını sağlamak için bir koruma stratejisine ihtiyaç olduğunu ve bu konuda atılacak adımlar için kamu kurumları, özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarının birlikte çalışmaları gerektiğini vurguladı.
Sizlere daha iyi hizmet sunabilmek adına sitemizde çerez konumlandırmaktayız. Kişisel verileriniz, KVKK ve GDPR
kapsamında toplanıp işlenir. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul etmiş olacaksınız.
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.
Deniz ekosisteminin aktörlerinden Pina'lar iklim değişikliği kurbanı
Prof. Dr. Mustafa Sarı, iklim değişikliğine bağlı deniz suyu sıcaklıklarındaki artışın Akdeniz'deki pinaların toplu ölümünde asıl faktör olduğunu kaydetti.
Akdeniz havzasına özgü endemik bir kabuklu midye türü olan pinalar, kıyıdan 60 metre derinliğe kadar dağılım gösteriyor. Ortalama ömürleri 50 yıl olan ve boyları 120 santimetreye kadar ulaşabilen pinalar, saatte 6 litre deniz suyunu filtre ederek arıtılamayan atıkları temizleme özellikleri sayesinde deniz ekosisteminin doğal filtresi olarak nitelendiriliyor.
İklim değişikliğinin pina popülasyonu üzerindeki etkileriyle ilgili AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Sarı, canlı pina popülasyonunun sadece Marmara Denizi'nde kaldığını söyledi.
İspanya kıyılarında 2016'da başlayan toplu pina ölümlerinin 2019'a gelindiğinde Çanakkale Boğazı'na kadar ulaştığını aktaran Sarı, "Biz bugün itibarıyla Çanakkale Boğazı ile Cebelitarık Boğazı arasında kalan Akdeniz'in bütün bölgelerindeki pina popülasyonlarını kaybettik." dedi.
Sarı, pina ölümlerinin nedenlerine ilişkin şu değerlendirmelerde bulundu:
"Pinaların toplu ölümünde esas itibarıyla etkili olan faktör; iklim değişikliğine bağlı deniz suyu sıcaklıklarındaki artış. Bu artış tuzluluğu da beraberinde getirdi ve buna bağlı başka zamanlarda, başka yerlerde toplu ölümlere neden olmayan bir parazit pinalara bulaşarak toplu ölümlere neden oldu. Bu parazitin bulaşmasıyla pinanın bağışıklık sistemi zayıflıyor. Bağışıklık sistemi zayıfladığında ortamda bulunan diğer organizmalar devreye giriyorlar, bakteriler, virüsler gibi. Eğer suda kirlilik ve plastik atıklar da mevcutsa ölüm oranı daha da hızlanıyor ve artıyor. Yani 3 yıl içerisinde bütün pinaları topluca kaybetmiş olmamızda bu çoklu etkinin mutlaka payı var. Lakin tetikleyicilerin en başında iklim değişikliği geldiğini vurgulayalım."
"Deniz çayırlarının sökülmesi popülasyonu etkiliyor"
Akdeniz havzasındaki deniz suyu sıcaklıklarının 50 yıllık ortalamadan 2 derece daha yüksek olduğu bilgisini paylaşan Sarı, suların enerji ve ısı depolama kapasitelerinin topraktan 5 kat fazla olduğunu, bu nedenle deniz sularının toprak gibi hızlı soğuyamadığını ve birikme etkisinin zamanla artarak pinaları olumsuz etkilediğini anlattı.
Pinaların doğal yaşam alanı deniz çayırlarının sökülmesinin pina popülasyonunun azalmasına yol açan önemli sorunlardan biri olduğunu belirten Sarı, kıyıların yanlış kullanımı ve doldurulması, deniz dibini kazıyan balıkçı ağları ve demirleme faaliyetlerinin de pina popülasyonunun azalmasına neden olduğunu bildirdi.
Prof. Dr. Sarı, "Şu anda pinaya en büyük tehdit insandan geliyor. Pinalar, iklim değişikliğine bağlı toplu ölümlerle karşılaştı ama Marmara Denizi'nin özel yapısı onu korudu. Şimdilik Marmara'da canlılığını koruyor, gayet sağlıklı şekilde popülasyon devam ediyor ama biz kıyıları tahrip etmeye devam edersek pinanın yaşayacak yeri kalmayacak." değerlendirmesinde bulundu.
Marmara Denizi'nin etrafında yaşayan 25 milyon kişinin evsel atıklarının sadece yarısının arıtılabildiğine, geri kalan kısmının ise arıtılmadan doğrudan denize boşaltıldığına dikkati çeken Sarı, bu kirliliğin de pinaları olumsuz etkileyebileceği öngörüsünde bulundu.
Sadece Marmara Denizi'nde kalan pinna nobilis türünün Akdeniz'de 20 milyon yıl boyunca yaşadığından bahseden Sarı, Marmara Denizi'nde pinaların yok olması durumunda daha kirli bir denizle karşı karşıya kalınacağı uyarısında bulundu.
"Müsilajsız Marmara istiyorsak pina bizim umudumuz"
Pinaların deniz suyundaki plankton denilen mikroskobik bitkisel ve hayvansal organizmaları süzerek beslendiğinden ve bu esnada bulunduğu bölgelerde suyu berraklaştırdığından bahseden Sarı, "Marmara'nın kirlilik yükünü azaltmada pinalar bize yardımcı, suları filtre ediyor. Pinanın son sığınağı Marmara Denizi, diğer taraftan da biz müsilajsız Marmara istiyorsak pina bizim umudumuz." ifadelerini kullandı.
Erdek Körfezi'nde 100 metrekarede 70'in üzerinde pina popülasyonu bulunduğunu ve pinalara zarar verilmesi durumunda 16 bin 561 TL para cezası kesildiğini belirten Sarı, pinaların korunması için yapılması gerekenlerle ilgili şu tavsiyelerde bulundu:
"Denizel kıyıları kullanırken, bizim hiç önem vermediğimiz o sığ kıyısal alanın, pina başta olmak üzere bir sürü deniz canlısı için hayati önemde olduğunun farkına varıp doldurmaktan vazgeçmeliyiz. Tabii ki turizm faaliyetleri başta olmak üzere hiçbir nedenle deniz çayırlarını sökmemeliyiz, zarar vermemeliyiz. Denizi, kirletmediğimiz gibi var olan kirliliği azaltacak unsurları ortadan kaldırmamalıyız ve tabii ki yanlış avcılık tekniklerinden, kıyıdaki pinaya zarar verecek demirleme ve dalış faaliyetlerinden de olabildiği kadar uzak durmamız gerekiyor."
Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Sarı, pina popülasyonunun devamlılığını sağlamak için bir koruma stratejisine ihtiyaç olduğunu ve bu konuda atılacak adımlar için kamu kurumları, özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarının birlikte çalışmaları gerektiğini vurguladı.
Kaynak: AA
Haftanın popüler haberleri
Ulusal Siber Güvenlik Stratejisi ve Eylem Planı genelgesi yayımlandı
Ulusal Siber Güvenlik Stratejisi ve Eylem Planı (2024-2028) ile ilgili Cumhurbaşkanlığı Genelgesi, Resmi Gazete'de yayımlandı.
Türkiye, Paris 2024 Paralimpik Oyunları'nda altın madalya aldı
Türkiye, Paris 2024 Paralimpik Oyunları'nda 4. altın madalyasını alarak, oyunlar tarihindeki en fazla altın madalya sayısına ulaştı.
Fitch, Türkiye'nin kredi notunu yükseltti
Fitch Ratings, Türkiye'nin kredi notunu "B+"dan "BB-"ye yükseltirken, not görünümünü durağana çevirdi.
OYAK Çimento ikinci çeyrekte de büyümeye devam etti
OYAK Çimento Fabrikaları A.Ş., 2024 yılının ikinci çeyreğinde 9 milyar 375 milyon TL net satış elde etti.
Öğrencilerin fikirleri Bi-Fikir KAP’ta ödüllendirildi
Öğrencilerin yenilikçi fikirleri Bi-Fikir KAP’ta 6. kez ödüllendirildi.
Anadolu Vakfı burs başvuruları başladı
Anadolu Vakfının burs başvuruları başladı. Başvuru için vakıf internet sitesinden başvuru yapılması gerekiyor.
Dünya modasına yön verenler IFCO da buluştu
7-9 Ağustos’ta İFM’de altıncısı düzenlenen IFCO, onlarca alım grubunun yanı sıra 150’yi aşkın ülkeden binlerce seçkin alıcıyı İstanbul’da buluşturdu.
Food Point Fuarı 24 Eylülde Bursa'da başlayacak
Gıda Sektörünün Kalbi Eylül’de Bursa’da Atacak.
Doğan Holding, Gümüştaş ve Doku Madencilik'in yüzde 75 hissesini alıyor
Rekabet Kurumundan Doğan Grubunun Gümüştaş ve Doku Madencilik şirketlerinin yüzde 75 hisselerini almasına izin verildi.
SK Hynix Ekim'de HBM3E çiplerinin seri üretimine başlayacak
SK Hynix önümüzdeki ay HBM3E çiplerinin seri üretimine başlayacak
Avrupa demir çelik talebini Türkiye'ye çevirdi
ADMİB Başkanı Fuat Tosyalı, demir ve demir dışı metaller ihracatında da pozitif rakamların elde edildiğini kaydetti.
Sanko Pazarlama Genel Müdürlüğe Mustafa Besli atandı
Rezzan Topal'dan boşalan Sanko Pazarlama Genel Müdürlüğüne Mustafa Besli atandı.
Bayraktar "Türk savunma sanayisine büyük ilgi var"
TEKNOFEST Yönetim Kurulu Başkanı Bayraktar: Tüm dünyadan Türkiye'nin savunma eserlerine büyük bir rağbet var dedi.
Avrupa Havacılık Raporu: İstanbul Havalimanı en yoğun havalimanı
İstanbul Havalimanı, 26 Ağustos-1 Eylül'de Avrupa'nın en yoğun havalimanı oldu.
Sevil Özakça: EİDS’de yetkilendirme süresi asgari 3 ay olacak
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası Akademi projesi kapsamında “Elektronik İlan Doğrulama Sistemi (EİDS) Bilgilendirme Semineri” düzenlendi.
Hisarcıklıoğlu “OVP ile önemli bir yol haritası sunuldu”
(TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu “OVP ile önemli bir yol haritası sunuldu” dedi.
OVP ile 2026'da yüzde 9,7'ye düşen enflasyon oranı öngörülüyor
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz: Orta Vadeli Programın amacı, enflasyonun tek haneye düşürülmesidir.
Forever, Herbalife ve Homm'a Rekabet Kurulundan soruşturma
Forever Living Sağlık ve Güzellik Ürünleri Dağıtım, Herbalife International Ürünleri Tic. Şirketi ve Homm Bitkisel Ürünler Pazarlama hakkında soruşturma açıldı.
Apple, 2025'ten itibaren tüm iPhone'larda OLED ekranlara geçiş yapacak
Apple, 2025'ten itibaren çıkacak tüm iPhone'larda OLED ekranlara geçiş yapacak.
Havelsan ile JODDB arasında ikili işbirliği görüşmeleri başladı
Ürdün'de düzenlenen SOFEX 24 Fuarında Havelsan ile JODDB arasında ikili işbirliğine ilişkin mutabakat zapt imzalandı.
Beyaz eşya satışları geçen yıla göre yüzde 10 artış gösterdi
TÜRKBESD Yönetim Kurulu Başkanı Gökhan Sığın, ocak-temmuz döneminde iç satışların geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10 arttığını belirtti.
Konkordato Komiserliğinden Afra Profil alacaklılarına davet
Konkordato Komiserliği, Afra Profil Yapı Elemanları İnş. Taah. San. Ve Tic. Ltd. Şti.'nin alacaklılarını davet etti.
Sosyal medyanın en başarılı markaları belirlendi
Sosyal medyanın en başarılı markaları belirlendi.
Çuhadaroğlu Metal'de yeni yönetim belirlendi
Çuhadaroğlu Metal'de YK Başkanlığına Murat Ruhi Çuhadaroğlu, YK Başkan Vekilliğine Halil Nejat Çuhadaroğlu seçildi.
Graintürk Tarım'ın yeni ünvanı Graintürk Holding oldu
Graintürk Tarım A.Ş. yaptığı açıklamada Holding'e dönüştüğünü duyurdu.
İlk 8 ayda ebebek'in internet sayfasını 87 milyon kişi ziyaret etti
Ebebek Mağazacılık, Ocak-Ağustos arasında mağaza ve internet sitesi ziyaretçi sayılarını KAP aracılığıyla duyurdu.
Migros'un mağaza sayısı 3 bin 537'e ulaştı
31 Ağustos 2024 itibariyle Migros'un toplam mağaza sayısı 3537'e ulaştı.
Çin, Japonya'yı olası yeni çip kısıtlamaları nedeniyle uyardı
Çin, Japonya'yı olası yeni çip kısıtlamaları nedeniyle misilleme uygulayabileceğini belirterek uyardı.
Türkiye ile Mısır arasında 17 anlaşma imzalandı
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Es-Sisi'nin huzurunda iki ülke arasında 17 anlaşma imzalandı.
Google 26 yaşında
Google, 26 yılı geride bıraktı.
e-ihracatta yıl sonu hedefi 8 milyar dolar
Ticaret Bakanı Bolat: 2024'ün sonuna kadar toplamda 8 milyar dolar e-ihracata ulaşmayı hedefliyoruz.
İlk 8 ayda Doğu Karadenizden 138 ülkeye ihracat gerçekleşti
İlk 8 ayda Doğu Karadenizden 138 ülkeye 1 milyar 99 milyon dolarlık ihracat gerçekleşti.
Haziran'da canlı krediler toplam kredilerin yüzde 98’ini oluşturdu
Haziran 2024 itibarıyla canlı krediler toplam kredilerin yüzde 98’ini oluşturdu.
Volvo Trucks, 600 km menzilli elektrikli kamyonu piyasaya sürecek
Volvo Trucks, 600 km menzilli elektrikli kamyonu piyasaya sürecek.
Türkiye'de 82 bin 500 uluslararası yatırımcı var
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, İsveç’te iş dünyası temsilcileriyle buluştu.
Mısır Cumhurbaşkanı Sisi bugün Türkiye'ye geliyor
Mısır Cumhurbaşkanı Sisi bugün Türkiye'ye resmi ziyarette bulunacak.
Çin, Afrika ülkelerine ürün ihracatını artırmayı planlıyor
Çin, Afrika ülkelerine elektrikli araç ve yenilenebilir enerji ürün ihracatını artırmayı planlıyor.
Horoz Lojistik YK Başkanlığına Taner Horoz seçildi
Horoz Lojistik Yönetim Kurulu Başkanlığına Taner Horoz seçildi.
Psikolog Zozan Başçı Tuncay'dan velilere öneriler
Uzman Klinik Psikolog Zozan Başçı Tuncay, çocukların okula daha kolay adapte olması için önerilerde bulundu.
Gelecek Varlık şirketi, İş Bankasının alacaklarını satın aldı
Gelecek Varlık Yönetimi şirketi, İş Bankasının tahsili gecikmiş alacak portföyünü satın aldı.